[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Henryk Sienkiewicz "Pan Woodyjowski"spis trecianaliza utworu str. 2tre str. 6Powie drukowana w latach 1887-1888, wydanie osobne - 1888 r.Akcja toczy si na kresach wschodnich podczas wojny polsko-tureckiej za panowania Michaa Winiowieckiego Kompozycja ifabuaPocztkowe rozdziay peni funkcj ekspozycyjn zarwno wstosunku do caoci powieci jak i do jej czci pierwszej:Wstp:narrator relacjonuje losy Michaa Woodyjowskiego (pozostakawalerem, poniewa wpierw wyjecha do Wiednia, by uzyska zgodna lub od opiekunki narzeczonej, ksinej Winiowieckiej, anastpnie walczy na Ukrainie i posowa na Krym), I rozdz.:jesie 1668, Wodokty, Kmicicowie spodziewaj si pierwszegodziecka. Przybyy z wizyt pan Charamp opowiada o rozpaczy"maego rycerza" wywoanej niespodziewanym zgonem AnusiBorzobohatej Krasieskiej i prosi o pomoc, Oleka wysya ma zaSkrzetuskimi i Zagob, ktrzy udali si w podr w Kaliskie, panAndrzej odnajduje ich w Burzcu. Zagoba postanawia ratowaprzyjaciela, podr przedua si, poniewa cieszcy siautorytetem szlachty Zagoba raz po raz natrafia narozpolitykowane grupy podajce na sejm konwokacyjny (5listopada). W Misku dowiaduje si, e wybrany na posa BogusawRadziwi ma zamiar ubiega si o tron. Wstrznity postanawiaudaremni jego plany, w Warszawie spotyka Hasslinga-Ketlinga,ktry ofiarowuje mu gocin w swym dworku na Mokotowie iprzyrzeka pomoc w udaremnieniu planw Radziwia, w czasie obradsejmu Ketling zgasza wtpliwo, co do prawomocnoci wyboruksicia na posa, a z galerii Zagoba zarzuca Radziwiowizdrad, w obecnoci Jana Sobieskiego dochodzi do utarczki sownejpomidzy Zagob a ksiciem. Dowcip pana Onufrego i jegonieprzejednanie wobec zdrajcy budzi sympati hetmana, zaprzysuchujcy si dyskursowi kasztelan krakowski, pan Warszyckiinformuje Zagob, e Woodyjowski zamierza wstpi do klasztoru,Zagoba odwiedza w klasztorze brata Jerzego i sprytnie nakaniado wizyty u "miertelnie chorego" Ketlinga, w dworku czekaj judawni przyjaciele i hetman Sobieski, ktry ostatecznie odwodzirycerza od zamiaru zoenia lubw zakonnychTrzy krgi fabularne zwizane z rnymi miejscami pobytu gwnychpostaci; kady stanowi odrbn cao o spjnej i zamknitejkompozycji oraz wasnej tematyce: Opowie o mioci - 20pierwszych rozdziaw, (dworek Ketlinga na Mokotowie) -rodowisko redniozamonej szlachty. Wydarzenia koncentruj siwok perypetii miosnych: Basi, Krzysi, Ketlinga,Woodyjowskiego. W prowadzeniu intrygi niema rol odgrywaZagoba. w dworku zamieszkuje siostra Woodyjowskiego, onastolnika latyczkowskiego, pana Makowieckiego z dwu podopiecznymi,Krystyn Drohojewsk i Barbar Jeziorkowsk, pan Zagoba,upodobawszy sobie penego werwy trzpiota, Basi, postanawiawyswata ja z panem Michaem, ale Woodyjowskiemu do sercaprzypada stateczna Krzysia, hetman przysya do WoodyjowskiegoAdama Nowowiejskiego z poleceniem, by rycerz obj na Ukrainiekomend po panu Ruszycu, ryche rozstanie zblia modych, podczaskuligu pan Micha i Krzysia skadaj sobie luby wiernoci,oficjalnie jednak nie ogaszaj zarczyn, z Kurlandii powracaKetling i od pierwszego wejrzenia zakochuje si w Krzysi. Zagobapatronuje jego zamiarom. Panna odwzajemnia uczucie piknegorycerza, ale drczy si wczeniejszym przyrzeczeniem danymWoodyjowskiemu, podczas zwiedzania zamku krlewskiego Ketlingowiadcza si Drohojewskiej, ale ta owiadcza, e cho miuje goz caej duszy, postanawia wstpi do klasztoru, do Zagobyprzybywa ksidz podkanclerzy Olszowski. Znakomity go zyskujeprzychylno pana Onufrego w planach osadzenia na tronie "Piasta"- Michaa Korybuta Winiowieckiego, do Warszawy powraca panWoodyjowski. Dowiaduje si o planach Krzysi, ale ca prawdwyznaje mu Basia, rozalona obojtnoci "maego rycerza",ktrego skrycie kocha. Pan Micha rusza, by zabi rywala. Szybkojednak okazuje si, e opanowa gniew i usuwa si z drogizakochanym. Impulsywna Basia owiadcza mu si, a wzruszony rycerzz wdzicznoci przyjmuje ofiarowan sobie rkOpowie o wojenno-awanturniczych przygodach (Dzikie Pola,stanica w Chreptiowie). Na tle ycia i wojennych uwikamieszkacw szczeglnie wyranie rysuje si wtek tajemniczegoTatara - Azji. Jest on si sprawcz i przyczyn cigu wydarzemajcych sensacyjno-przygodowy przebieg. moda para osiadanieopodal Kamieca, a jedynym zmartwieniem szczliwych maonkwjest brak oczekiwanego od trzech lat potomka, lato 1671 r., wieSokow. Zagoba przywozi Woodyjowskiemu rozkaz objcia komendyw Chreptowie. Rusza sam, ale obiecuje rycho przysa po on.po trzech tygodniach po Basi przybywa oddzia dowodzony przezTatara, Azj Mellechowicza. Podczas podry modziecowi zdarzasi wypadek, a troskliwa opieka pani Woodyjowskiej staje sipocztkiem afektu Azji do Basi, obecno pana Woodyjowskiegoprzywrcia spokj w okolicy, a Basia organizuje przyjcia izabawy przy muzyce, podczas jednej z uczt pan Nienaszyc opowiadao wyprawie na Krym w poszukiwaniu uprowadzonej przez Tatarwsiostry i porwaniu przeze trzyletniego Azji Tuhaj-bejowicza.Dziecko odebrano panu Nienaszyskiemu na terenie Rzeczypospolitej(uczynili to zbjcy, z ktrymi podj wypraw w tatarskieziemie). Dalszy los maego Azji nie by znany, onierzezatrzymuj tatarskiego posa z listami do Mellechowicza. Okazujesi, e Tatar prowadzi potajemne pertraktacje z dowdcamioddziaw, ktrzy zbiegli na stron tureck, w sprawie ichewentualnego powrotu do suby. Ma na to zgod hetmana (jestpostaci tajemnicz, unika spotkania z Nowowiejskim, porusza gohistoria porwanego synka Tuhaj-beja), Basia bierze udzia wlikwidacji bandy Azja-beja,przybyy w odwiedziny do syna pan Nowowiejski rozpoznaje w Azjiparobka przygarnitego jako bezdomne dziecko (umkn, kiedyszlachcic zorientowa si, e romansuje z jego crka, Ewa). DumnyTatar wyznaje, e to on jest zaginionym synem Tuhaj-beja i snujeplany pozostania tatarskim hetmanem na Ukrainie (pan Bogusz ruszaoznajmi jego plany hetmanowi Sobieskiemu), Basia planujedoprowadzi do zwizku pomidzy Azj a Ew, mody AdamNowowiejski zakochuje si w przebywajcej z matk modziutkiejZosi Boskiej, hetman odrzuca plany Azji. Zawiedziony Tatarpostanawia przej na stron sutana. Zwodzi Basi zgoda na lubz Ew i w czasie wyprawy do Raszowa porywa pani pukownikow,Basia ucieka, a okaleczony Azja morduje starego Nowowiejskiego,znca si nad Ewa i Zosi Bosk, Basia dugie tygodnie walczy oycie, a do Chrieptowa zjedaj Ketlingowie. M Krzysi objdowdztwo nad artyleri Kamieca (Sobieski przygotowuje twierdzdo obrony), mody Nowowiejski podejmuje si misji zdobycia wiecio ruchach wojsk tureckich. Chwyta Azj i z pomoc okrutnegoLuni, mci si za doznane krzywdy, zadajc Tuha-bejowiczowistraszliw mier na palu, Woodyjowski, na rozkaz hetmana,zasila obron Kamieca.Opowie o obleniu i obronie Kamieca. Obszernie wskazane towydarze oraz stosunki panujce w twierdzy, do ktrej bohaterowieprzenosz si z woli Sobieskiego. Los bohaterw z czcipierwszej splataj si ponownie, a wsplna mier Ketlinga iWoodyjowskiego stanowi jakby klamr spinajca wtki. konfliktWoodyjowskiego z generaem podolskim, Potockim (pan Michasprzeciwia si narzucanej przez generaa zasadzie zbiorowegodowdztwa, "maego rycerza wspiera biskup Lanckroski), punktemkulminacyjnym wtku jest scena zoenia przysigi w kocieleprzez Woodyjowskiego i Ketlinga (obiecuj broni twierdzy doostatniej kropli krwi), pobratymiec, Habersku (stary perkuapchocimski) za porednictwem sekretarza, radzi Woodyjowskiemuopuci Kamieniec, sugeruje, e miasto na pewno zostanie zdobyte,walki o waniec i zdobycie miasta przez Turkw,obfito wojsk z jakim pod mury Kamieca przybywa wezyr skaniajstarszyzn do poddania miasta, Woodyjowski postanawia broni siw starym zamku, a w noc poprzedzajc ostatni walk egna siz ona i Zagoba, miasto poddaje si, a Woodyjowski i Ketling,wierni zoonej przysidze, wysadzaj si w zamku, uroczystypogrzeb bohaterw, na ktry przybywa hetman Sobieski, odbywa siw Stanisawowie. Powie koczy epilog. Narrator nawietlawydarzenia, ktre nastpiy w rok po upadku Kamieca (zwycistwoSobieskiego pod Chocimiem).Wtek romansowy a to historyczne powieciWatek romansowy stanowi podstaw powieci, jest wic znacznieobszerniejszy ni w poprzednich czciach Trylogii. Tem dlaniego s wydarzenia historyczne: okres bezkrlewia po nagejabdykacji Jana Kazimierza. Elekcja w wyniku ktrej an troniezasiada (1669) Micha Korybut Winiowiecki; atak Tatarw i Turkw(1672 r.), upadek Kamiecaopis zwycistwa pod Chocimiem i wzmianka o zwycistwie podWiedniem (1683 r.) osabiaj wraenie klski kamieskiej.BohaterowieMicha Woodyjowski ma swj historyczny pierwowzr w JerzymWoodyjowskim, pochodzcym z drobnej szlachty podolskiej,znakomity rycerz kresowy, m Krystyny Jeziorkowskiej, 40-letniejwdowy po trzech mach. Odbywa sub w stanicy w Chrieptowiei zgin w obronie Kamieca Podolskiego, gdy z niewiadomychprzyczyn nastpi wybuch zgromadzonych w podziemiach zamkowychprochw. Pozostae szczegy z dziejw "maego rycerza" s fikcjliterack. Prawy Polak, patriota, dzielny rycerz, odwany ikarny, "pierwszy onierz Rzeczypospolitej". Mistrz w pojedynkachi na polu bitwy, szczeglnie w prowadzeniu walk podjazdowych,niezrwnany szermierz i dowdca. Posta niekiedy zabawna (niskiwzrost, poruszanie wsikiem); Typowy reprezentant XVII-wiecznejszlachty kresowej, przyzwyczajony od najmodszych lat do trudwwojennych. Ma wrodzona agodno i dobro, ktra pomaga mu wzdobyciu przyjaci; Nie zna si na sprawach publicznych, potrafinatomiast wiernie wykonywa rozkazy. Suc pod komend JeremiegoWiniowieckiego, staje si zwolennikiem prowadzonej przez niegopolityki; "gospodarka, wojna i mio" s trze... [ Pobierz całość w formacie PDF ] |