[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Ze zbiorów Zygmunta Adamczyka Piotr Skarga Kazania Sejmowe KAZANIE PIERWSZE NA POCZĄTKU SEJMU PRZY Ś. MSZY SEJMOWEJ KAZANIE WTìRE O MIŁOŚCI KU OJCZYŹNIE I O PIERWSZEJ CHOROBIE RZECZYPOSPOLITEJ, KTìRA JEST Z NIEŻYCZLI-WOŚCI KU OJCZYŹNIE KAZANIE TRZECIE O DRUGIEJ CHOROBIE RZECZYPOSPOLITEJ, KTìRA JEST Z NIEZGODY DOMOWEJ KAZANIE CZWARTE O TRZECIEJ CHOROBIE RZECZYPOSPOLITEJ, KTìRA JEST NARUSZENIE RELIGIEJ KATOLICKIEJ PRZEZ ZARAZĘ HERETYCKĄ KAZANIE PIĄTE JAKO KATOLICKA WIARA POLICYJ I KRìLESTW SZCZĘŚLIWIE DOCHOWYWA, A HERETYCTWO JE OBALA KAZANIE SZìSTE O MONARCHIJEJ I KRìLESTWIE, ABO O CZWARTEJ CHOROBIE RZECZYPOSPOLITEJ, KTìRA JEST Z OSŁABIENIA KRìLEWSKIEJ DOSTOJNOŚCI I WŁADZEJ KAZANIE SIìDME O PRAWACH NIESPRAWIEDLIWYCH ABO O PIĄTEJ CHOROBIE RZECZYPOSPOLITEJ KAZANIE ìSME O SZìSTEJ CHOROBIE RZECZYPOSPOLITEJ, KTìRA JEST DLA GRZECHìW JAWNYCH I NIEKARNOŚCI ICH KAZANIE PIERWSZE NA POCZĄTKU SEJMU PRZY Ś. MSZY SEJMOWEJ 1 Jeśli kto z was potrzebuje mądrości, niech jej prosi od Pana Boga, ktry wszytkim hojnie daje, a nie wymawia: a dana mu będzie. Jacob. l [5]. Starszy czym są poddanym swoim. Zjachaliście się w imię Pańskie na opatrowanie niebezpieczności Koronnych, abyście to, co się do upadku nachyliło, podparli; co się skaziło, naprawili; co się zraniło, zleczyli; co się rozwiązało, spoili; i jako głowy ludu, braciej i członkw waszych, jako strżowie spiących i wodzowie nieumiejętnych, i świece ciemnych, i ojcowie dzieci prostych, o ich dobrym i spokojnym obmyślali. Niełacno o pospolitym dobru radzić. Co iż jest rzecz niełacna i wielkich darw Bożych potrzebująca, uciekacie się do kościoła i ołtarza, do szukania łaski Ducha Ś., z ktrej by wam był dany rozum i mądrość na dobrą i szczęśliwą takich potrzeb odprawę. I poganie to czynili, gdy swoje sejmy i rady o dobrym pospolitym zaczynali, radzili się bogw swoich przez kapłany swoje. Bo sam przyrodzony rozum ukazuje, iż rządy i sprawy krlestw i państw z Boskiej opatrzności i pomocy stoją, a ludzki rozum i staranie zabiegać wszytkiemu nie może. Daleko więcej przystoi wam, oświeconym wiadomością Boga prawego, tym uczcić Pana Boga swego i tym sobie pomc, abyście od niego rady swoje poczynali, a do kapłanw jego z onymi żołnierzmi judzkimi mwili: Jerem. 42 [2, 3, 6] "Proście za nami Pana Boga waszego, aby nam oznajmił Pan Bg wasz drogę, ktrą iść mamy, i rzecz, ktrą czynić mamy, a my głosu Pana Boga naszego, do ktrego was posyłamy, słuchać będziem, aby nam było dobrze, gdy usłuchamy rozkazania Pana Boga naszego. Prosim tedy teraz za te potrzeby wasze i nasze Pana Boga, ofiarując mu za was przeczystą Ofiarę Ciała i Krwie Syna jego, aby nas wszystkich wysłuchawszy dał Ducha rady dobrej na pomoc wszytkiemu ludowi Bożemu, ktry się w tej Koronie zamyka. Jedno też was upominamy, abyście też sami prosili i do tego się skłonili, jakoby prośba wasza miejsce u P[ana] Boga miała. Co czynim tymi słowy Jakuba Apostoła: "Jeśli kto z was potrzebuje mądrości, niech jej prosi od Pana Boga, ktry wszytkim hojnie daje, a nie wymawia, a będzie mu dana". Mądrości wszędzie potrzeba. Dziwno być może, dlaczego tak mwi ten ś. Apostoł: "Jeśli kto z was mądrości potrzebuje". I ktż jej nie potrzebuje? Izali co dobrego kto bez niej począć i sprawić może? O ktrej mwi Salomon, iż Sap. 8 [1] "mądrość od końca do końca wszytko mocnie zatrzymawa i wszytko wdzięcznie rządzi. Umyśliłem - prawi - przywieść ją sobie do towarzystwa, wiedząc, iż się ze mną dobrem dzielić będzie i rozmową będzie myśli i tęskności mojej. Pożytki mądrości Bożej. Przez nie będę miał sławę u ludzi, i uczczenie młodych od starych. I będę ostry w rozsądku, i u możnych dziwny. I przez nie mieć będę nieśmiertelność i pamięć wieczną. Przez nie rządzić ludźmi, i narody posłuszne mieć będę. I między wielkością ludu udam się dobrym, i na wojnie mocnym. Wszedszy w dom mj, z nią odpoczywać będę, bo nie ma gorzkości towarzystwo jej, ani teskności spłżycie jej, ale wesele i radość. Sap. 9. Tem ja zamiłował i o niem się starał z młodości mojej, i chciałem ją sobie brać za oblubienicę, i stałem się miłośnikiem urody jej. Sap. 10. Przełożyłem ją nad majestat i krlestwa i bogactwa z nią zrwnane za nicem poczytał. Nad zdrowie umiłowałem ją i 2 przyszło mi wszytko dobre z nią". Pty Salomon. Z czego baczyć każdy może, co to jest mieć mądrość, zwłaszcza taką, o ktrej tu ten mądry mwi: wieczną one i niestworzoną, z ktrej i ta potoczna nasza jako świeca z niej zapalona pochodzi, to jest rozum przyrodzony, bez ktrego żadna sprawa dobrą być i porządną nie może. Przeczże tedy tak mwi Jakub ś., jakoby się kto naleźć mgł, ktry by jej nie potrzebował? Ludzie, ktrzy się za mądre mają. Dlatego iż są ludzie jedni, ktrzy się za mądre rnają i swojemu rozumowi i mądrości dufają. I stąd abo nie proszą, abo niepilnie Pana Boga o nie proszą. O takich mwi Prorok: Isa. 5 [21]. "Biada wam, ktrzyście w oczach waszych mądrymi i u siebie roztropnymi". I Mędrzec mwi: Prov. 3 [5]. Rom. 12 [16]. "Ufaj w Panu Bogu z całego serca, a nie wspieraj się na mądrości swojej". I Apostoł upomina, aby nikt sam sobie mądrym się nie udawał. Takie rozumienie o sobie szczerym jest głupstwem. Bo fundament mądrości jest: swojej nie dufać mądrości. Mądrość ziemska i bydlęca. Drudzy są, ktrzy mają mądrość taką, jaką tenże Apostoł opisał: ziemską, bydlęcą i diabelską. Ziemską, iż mają rozum tylo na dostawanie i zatrzymanie, i rozmnożenie dbr świeckich doczesnych. I w ziemi wszytek ich rozum zostaje, nie oglądając się na wieczne i przyszłe, aby do nich doczesnych nakręcali, jakoby lepsze dla podlejszych nie upadały. Politycka mądrość. Taką mądrość mają politycy dzisiejszy, ktrzy nauczają panw i krlw, aby o religią i dotrzymanie, i obronę ś. wiary katolickiej, i o ludzkie zbawienie nie dbali i dla niego nic nie czynili, tylo doczesnego pokoju i dobrego mienia poddanych swoich pilnując, zbawiennych potrzeb ich zaniechali. Taka mądrość słusznie się też zowie nie tyło ziemską, ale i bydlęcą. Bo także bydło dobre swoje cielesne z przyrodzonej skłonności obmyśla i o nie się stara; o duszę, ktrej nie ma wiecznej i rozumnej, nie dbając. Ten taki rozum zowie się też diabelski. Bo czart niocz się więcej nie stara, jedno aby ludzie wieczne dobra jako i on tracili i nic o tym, co jest po śmierci, nie myślili, ale się tylo tym dobrym mienim widomym zabawiwszy i na nim się w grzechach uwichławszy, na wieki ginęli. A też pospolicie taka świecka mądrość wszytek swj dowcip, dbr tych świeckich dostając, na oszukanie i na szkody ludzkie obraca, co jest własno piekielnikom, ktrzy na takim dowcipie i warstacie zasiedli. Nie daj, Boże, abych to o was rozumiał, Przezacni Panowie, żebyście u siebie sami mądrymi byli, a mądrości od Pana Boga nie potrzebowali, abo takiej mądrości świeckiej i bydlęcej, i szatańskiej pragnęli. Ja od was wszytkich do Pana Boga wołam: "Potrzebujem i barzo potrzebujem, Panie Boże nasz, aby się nasze rozumy niebieską twoją mądrością oświecały". Byście mieli 3. Reg. 4 [31]. rozumy i dowcipy, jako oni w Piśmie mianowani 2. Reg. 16 [23]. Etan i Eman, i Kalcol, i Dorda, i on Achitofel, o ktrym mwiono: kto się go radził, jakoby się Boga radził. Tedy tak wielkim niebezpiecznościam, do ktrych to przychodzi krlestwo, nie zabieżycie, i w tak okrutnej nawałności morskiej, jako Psalm mwi, Psal 106. pożartą mądrość wasza zostanie. 3 Niebezpieczności Koronne. Namienię trochę tych niebezpieczeństw naszych, ktrycheście lepiej niźli ja świadomi, na więtszą pokorę i goręcszą modlitwę waszę. Niezgody i rozterki. Nieuprzejmosci. Naprzd widzicie rozerwanie wielkie serc ludzkich i potarganie jedności i miłości, i zgody sąsiedzkiej, nie tyło dla rżności wiar i dla nauk heretyckich, ktre na to szatan wrzucił, aby rozrywał i rozpraszał; ale też dla powaśnienia się stanw między sobą i dla wiela obłudności i nieuprzejmości, ktrej się między nami nastało, iż jeden drugiemu nie dufa, jeden drugiemu nie życzy, i do swoich pożytkw ubiegając się, splnie się hydzicie i chytrze oszukawacie. Zdrady. Tak iż się prorockie wołanie iści Jerem. 9 [4-5] : ,,Strzeż się każdy od bliźniego swego i żadnemu bratu swemu nie dufaj, bo każdy brat podchwyta i dł pod drugim kopa. Każdy przyjaciel zdradliwie postępuje i brat się z brata śmieje, a prawdy nie mwią. Język ich jako strzała raniąca: w uściech pokj z przyjacielem mwi, a tajemnie sieci nań zastawia". Oseae 10 [2]. To się podobno mwić może, kto patrzy na sprawy nasze. Luc. 11 [17]. Jakoż inaczej prorokować, jedno z Prorokiem mwić: ,,Rozdzieliło się serce ich, teraz poginą". A co prędzej gubi krlestwa, jedno - jako Pan Jezus mwi - niezgoda sąsiedzka w nim? Buntownicy i szemracze. Nadto namnożyło się w tym krlestwie ludzi złych barzo, ktrzy posmakowawszy sobie interregna, w ktrych mogli o krlestwo targować, i pożytkw swoich z oszukania miłej ojczyzny i rozerwania jej szukać jeszcze nie przestają, a gdzie mogą, bunty i zmowy czynią, na urząd Boży szemrząc i potwarzy zmyślając, i do rozruchw i nowin namawiając. Niespokojni, łakomi, niesprawiedliwi, sieją wszędzie niezgody, nic na dobre pospolite nie pomniąc, a tą łdką, w ktrej się wszyscy wieziem, swoim bieganim chwiejąc, do zanurzenia ją i utopienia przywodzą. 1.Mach. 1[7,5]. Tacy byli za Machabeuszw oni, jako je Pismo zowie, viri iniqui, ktrzy do obcych panw biegając, wojska ich na ojczyznę przywodzili i zamieszki wielkie czynili. Jaki był Symon i Jason i ini, z ktrymi Judas Machabeusz miał wielką pracą, nim je wykorzenił, przy ktrych żadnego pokoju swojej ojczyźnie obmyślić nie mgł. To są dziwnie szkodliwi ludzie, ktrzy swoje potraciwszy na cudze patrzą, a zamieszką i zgubą ojczyzny poratowania swego szukają. Z takimi długo porobicie, i wie Pan Bg jako je naprawicie, a przy nich jako całą ojczyznę zachowacie. Zguba karności i posłuszeństwa. Zginęła w tym krlestwie karność i disciplina, bez ktrej żaden rząd uczynić się nie może, ktrą Pismo ś. pilnie wszędzie zaleca. Nikt się urzędw ani praw nie boi, na żadne się karanie nie ogląda. Bo gdy bojaźń Boża ginie i wstyd upada, w samej tyło karności urzędowej nadzieja do pohamowania złości zostaje. Ktrej gdy nie masz. Rzeczpospolita ginie, a jako gdy obręczy z beczki opadają a nikt ich nie pobija, wszytka się rozsypuje. Wolność głupia i cielesna. Wszyscy się wolnością ślachecką bronią, wszyscy ten płaszcz na swe zbrodnie kładą, i poczciwą a 4 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |